Powołujemy Koalicję na rzecz Suwerenności Żywnościowej
W dniu 5 czerwca 2025 r. roku powołujemy do życia Koalicję na rzecz Suwerenności Żywnościowej – porozumienie instytucji publicznych, organizacji społecznych, środowisk eksperckich, producentów rolnych i aktywistów, które łączy wspólna wizja systemowej transformacji systemu żywnościowego w Polsce.
Koalicja jest odpowiedzią na pogłębiające się wyzwania: kryzys klimatyczny, niestabilność geopolityczną, rozpad lokalnych rynków rolnych oraz ograniczony dostęp mieszkańców do zdrowej i lokalnej żywności. Wspólnie uznajemy, że suwerenność żywnościowa – rozumiana jako demokratyczne prawo społeczności do decydowania o sposobach produkcji, dystrybucji i konsumpcji żywności – jest nieodzownym warunkiem bezpieczeństwa, dobrobytu i sprawiedliwości społecznej.
MISJA KOALICJI
Naszą misją jest wspieranie tworzenia i wdrażania polityk publicznych – lokalnych, regionalnych i krajowych – które umożliwią rozwój odpornych, zrównoważonych i sprawiedliwych systemów żywnościowych, opartych na partnerstwie między miastem a wsią, producentem a konsumentem, instytucją a społecznością.
ZAŁOŻENIA PROGRAMOWE I PRIORYTETY DZIAŁANIA
Koalicja powstaje jako trwała struktura współpracy, której zadaniem jest:
● Wzmacnianie lokalnych polityk żywnościowych, tworzonych z uwzględnieniem zdrowia publicznego, ochrony środowiska, edukacji i lokalnego rozwoju gospodarczego.
● Promowanie rozwiązań systemowych na poziomie miast i gmin, takich jak:
○ publiczne zamówienia żywnościowe wspierające krótkie łańcuchy dostaw,
○ ochrona terenów podmiejskich dla rolnictwa,
○ rozwój miejskiego i społecznego rolnictwa,
○ zapewnienie infrastruktury dla handlu bezpośredniego i kooperatyw,
○ tworzenie miejskich map i baz danych lokalnej produkcji.
● Budowa lokalnych instytucji polityki żywnościowej, w tym:
○ miejskich pełnomocników i pełnomocniczek ds. żywności,
○ rad ds. polityki żywnościowej jako ciał doradczych przy władzach lokalnych.
● Sieciowanie aktorów lokalnych – rolników, przedsiębiorców, organizacji społecznych, naukowców i urzędników – wokół wspólnego celu, jakim jest odporność systemu żywnościowego.
● Tworzenie zasobów wiedzy, m.in. poprzez mapowanie miejskich systemów żywnościowych, analizę barier i potencjałów, wymianę dobrych praktyk i organizowanie szkoleń.
APEL O KRAJOWĄ POLITYKĘ ŻYWNOŚCIOWĄ
Koalicja wzywa do opracowania i wdrożenia Krajowej Polityki Żywnościowej – spójnej, międzysektorowej strategii państwa w zakresie produkcji, dystrybucji i konsumpcji żywności.
Polityka ta powinna:
● zapewniać ramy prawne i finansowe dla lokalnych i regionalnych działań,
● integrować rozproszone obecnie kompetencje w zakresie rolnictwa, zdrowia, edukacji, środowiska i rozwoju regionalnego,
● wspierać samorządy w realizacji ich roli jako operatorów lokalnych systemów żywnościowych,
● odpowiadać na potrzeby najmniejszych producentów i konsumentów wrażliwych społecznie,
● tworzyć warunki do przeciwdziałania dezinformacji i antagonizacji interesów miast i wsi.
Uważamy, że stworzenie Krajowej Polityki Żywnościowej nada impuls zmianom systemowym oraz wzmocni legitymację samorządów do podejmowania działań w tym obszarze.
CHARAKTER KOALICJI
Koalicja na rzecz Suwerenności Żywnościowej:
● ma charakter otwarty – mogą do niej dołączać kolejne podmioty popierające powyższe założenia;
● działa w formule sieciowej i partnerskiej – poprzez wspólne projekty, grupy robocze, warsztaty i rzecznictwo;
● nie tworzy nowej instytucji, lecz platformę współpracy dla już istniejących inicjatyw;
● opiera się na wartościach: solidarności, współodpowiedzialności, inkluzywności i poszanowania różnorodności lokalnych kontekstów.
ZAPRASZAMY DO WSPÓŁPRACY
Powołując Koalicję, zapraszamy wszystkie zainteresowane osoby, instytucje i organizacje do wspólnego działania na rzecz systemu żywnościowego, który służy ludziom, środowisku i przyszłym pokoleniom.
Zgłoszenia odbywają się poprzez dołączenie do wydarzenia “Dołącz do naszej Koalicji”, które znajdziecie w społeczności EKOPOLIS w spółdzielczej aplikacji PLZ.
Miasta dla Suwerenności Żywnościowej © 2025